اپراتوری سی ان سی
کسی که بتواند ماشین سی ان سی را راه اندازی کند ، صرفا اپراتور نامیده نمی شود بلکه اپراتور سیستم کسی است که بتواند از تمام عملکرد ماشین به طور صحیح استفاده کند.
با توجه به تنوع و کاربرد ماشین آلات cnc ، اپراتوری این نوع از سیستم ها هم به مهارت و هم به تخصص های لازم نیاز دارد. در این چند سطر چند حوزه از صنعت ماشین ابزار را نام برده و در ادامه به اختصار پارامترهای مهم و اصطلاحات مربوط به این ماشین ها را برمی شمریم اما قبل از آن باید چند نکته را جهت ایمنی در کار نام ببریم که لازم اجراست ؛
ایمنی کار و شغل
حفاظت کارگاهی
ماشین های سی ان سی باید در موقعیتی قرار گیرند که جای وسیعی در اطراف خود داشته باشند.
راهروهای کارگاه و دستگاه ها حداقل پهنای 90cm را داشته باشد. (جهت عملیات تعمیر و …)
دستگاه آتش نشانی قابلیت رویت باشد.
نصب وسایل کمک های اولیه
میزان صدای کارگاه با دسی بل سنجنده شود.
نکات اولیه ای که همیشه باید در کارگاه ماشین ابزار رعایت شود :
روغن کاری دستگاه پیش از روشن کردن آن ( در دستگاه های اتوماتیک این کار بصورت خودکار انجام می شود)
استفاده از عینک مخصوص در حین کار
خارج کردن حلقه و زیور آلات از دست در هنگام کار با دستگاه
نباید کلید تابلو برق را قطع و وصل کرد
از کراوات استفاده نشود
لباس گشاد یا لباس مخصوص کار پوشیده شود
از ابزارهای هر دستگاه که در قفسه هر ماشین قرار داده شده استفاده شود
از لباس کار با جنس کتان و نخی استفاده شود
دستگاه در حین کار به حال خود رها نشود
دستگاه زیاد روشن وخاموش نشود
پیش از شروع به کار
مسائل حفظتی رعایت شود
تنظیم بودن دستگاه و پارامترهای آن چک شود
اطمینان از اینکه ابزار های روی سینه دستگاه و جعبه ابزار روی ریل و حرکت محور ها نباشند
در حین کار به اطراف محیط توجه بشود
اپراتوری چند ماشین cnc:
الف) سی ان سی تراش :
(به انگلیسی: lathe) سی ان سی ای که برای تراشیدن و شکل دهی به قطعات چوبی و فلزی به کار میرود.
به دلیل تولید اقتصادی با دقت بالا و کیفیت، دستگاه تراش را در فرمها و شکلهای مختلفی می سازند
اکثر قطعات ماشین آلات، دارای مقاطع دایرهای بوده و قابل تولید با ماشین تراش میباشند
و از طرفی به منظور ارزان بودن و سرعت بالای تراشکاری نسبت به سایر روشها استفاده از ماشین تراش یک روش معمول و پر استفاده در صنعت میباشد از همینرو اپراتور تراش علاوه بر تجربه تراش، نیاز به اطلاعات و آگاهی از سیکل های تراش و برنامه های تراش را نیز دارد.
اصول تراشکاری
قطعات تراشکاری دارای مقاطع دایره ای شکل از قبیل میله های ساده و غیر ساده، میله های پیچ شده، پولکها، بوشها و نظائر اینها می باشد
که قطعات اصلی ماشین ها و دستگاهها و اسبابهای فنی را تشکیل می دهند.
همچنین عده زیادی از ابزارها مانند تیغه فرز، مته ها، برقوها، و قلاویزها هم دارای مقاطع گرد هستند.
بنابر موارد استعمال خاصی که قطعات تراشکاری باید داشته باشند
آن ها را از مواد مختلف مثلاً از فولاد، چدن، برنز، برنج، مس، فلزات سبک، چوب و یا مواد مصنوعی و نظائر آن ها می سازند.
وضع سطح خارجی قطعات تراشکاری می تواند متفاوت باشد.
برای بدست آوردن فرم استوانه ایی، قطعه کار را توسط ماشین تراش به دور محور خودش( محور گردش) حرکت می دهند.
در موقع گردش قطعه کار با ابزار برنده ایکه مقابل آن بسته شده و برای جدا کردن براده از روی آن است
برخود می کند. این طریقه عمل براده گیری را« چرخ یا تراش کاری » می گویند و انجام کار مستلزم چند حرکت متفاوت است.
فرم های مختلف قطعات تراشکاری را از طریق انجام یک سری کارهای متفاوت بدست می آورند
و بنا برآن که قطعات از خارج یا داخل تراشیده شوند. بطور مختصر به این صورت مشخص می کنند:
تراش خارج یا تراش داخل قطعات استوانه شکل از طریق طول تراشی(سطوح صاف)،
از طریق عرض تراشی، قطعات مخروطی از طریق مخروط تراشی و بالاخره قطعات فرم دار از طریق فرم تراشی و پیچها از طریق پیچ تراشی ساخته می شوند.
برای آنکه کلید مسائل تراشکاری حل شده و بتوان انواع مختلف کارها را چرخکاری نمود ماشین های تراش را به انواع مختلف ساخته اند
متداولترین این ماشین ها همان تراش معمولی یا تراش مرغک دار است.
و انواع مهم دیگرآن، ماشین پشیانی تراش و ماشین تراش عمودی یا کاروسل است که کارهای سوراخکاری را هم انجام می دهد.
انواع رنده تراشکاری
1. رنده های رو تراشی
• رنده های پیش تراشی: مستقیم- خمیده (براده برداری حجم زیاد)
• رنده های پرداخت کاری: سر پهن (صاف کردن سطح کار)
• رنده های بغل تراشی: گوشه تراش- بغل تراش
• رنده های برش و شیار تراشی
• رنده های فرم تراش
2. رنده های داخل تراشی
رنده تراش :
اپراتور تراش علاوه بر آشنائی با مکانیک سیستم باید با نوع پرداخت دستگاه مانند مخروط تراشی، پیچ تراشی ، آج زنی و… نیز آشنا باشد. همچنین بسته به نوع و برند کنترلر تنظیمات سیستم کنترلر آموزش دیده باشد. منظور از تنظیمات کنترلر همان پارامترهای ماشین مانند آفست ها، ضریب گیربکس الکترونیک جهت یک به یک بودن دستگاه و غیره می باشد.
ب) سی ان سی چوب و فرز :
این سری از دستگاههای cnc دارای جدید ترین و قدرتمند ترین نوع موتور و کنترلر با بالاترین سرعت می باشند چرا که سرعت و دقت دو پارامتر مهم و غیر قابل حذف در این سیستم می باشند.به طور کلی می توان گفت غالبا برای حرکت محورها از سرو موتورها ئی با سرعت 3000 دور بر دقیقه و اسپیندل هائی با سرعت 24000 دور بر دقیقه استفاده می شود.
این تیپ ماشینهای ابزار جهت کار با راندمان بالا باید از سیستم تعویض خودکار ابزار(tool change) و میز کار مکنده بهره مند باشند.
در ماشین های cnc چوب که حرفه ای ترین مدل ماشین های فرز است عمده کار ، استفاده از عملکرد cnc با توجه به قابلیت های نرم افزار پشتیبانی شده برند کنترلر است .
در این cnc تمام تنظیمات من جمله سرعت اسپینل، محورها و حتی مقدار براده برداری و شکل ترسیمی- برشی در نرم افزار تنظیم و بر ماشین پیاده می شود .
از همینرو اپراتور باید تسلط کافی بر یکی از نرم افزارهای cam مانند artcam ,powrmil و… را داشته باشد.
وظیفه اصلی اپراتور در این تیپ دستگاهها آگاهی از قابلیت های کنترلر و استفاده صحیح از توان سرعتی سیستم با مد نظر داشتن دقت کار جهت انجام کار است .
ج) سی ان سی برش(پلاسما، هوابرش و واتر جت):
در این تیپ ماشین های cnc نیز باید اپراتور از قابلیت های کنترلر آگاهی داشته باشد .
نکته حائز اهمیت در اپراتوری برش پرتی قطعه کار می باشد
که میتوان با استفاده از نرم افزار های نستینگ این پرتی ها را به حداقل رساند.
اپراتور سی ان سی
* در پایان شایان ذکرست که اپراتور ماشین cnc باید:
– به عملکرد ماشین آشنا باشد
– با توجه به عملکرد باید تسلط بر نرم افزار پشتیبانی شده سیستم کنترل ماشین داشته باشد
– به پارامترهای عمومی و تخصصی ماشین آگاه باشد
– آگاه به طریقه حفاظت و نگه داری ماشین (PM) باشد
آخرین دیدگاهها